Toko De Waart |

‘Aan de producten merk je wat er in de wereld gebeurt’

Ze verkochten de eerste exotische producten maar ook de eerste bus Pringles van Rotterdam. Martine de Waart en Hans Oost zien al vijfentwintig jaar de hele wereld voorbijkomen in hun Toko de Waart aan de Nieuwe Binnenweg. Wie zal de zaak straks overnemen?

Ingeklemd tussen een tattooshop en een kleine meubel outlet, net voorbij het Heemraadspark aan de Nieuwe Binnenweg, zit toko de Waart. Als je binnenkomt dringen allerlei geuren direct je neus binnen. De ene keer herken je kerrie, twee meter verder komijn. Nog verder achterin is er niks meer van te maken en houd je het maar op ‘exotisch’. Hier moet je zijn voor rijst, kruiden, groente, en kookbenodigdheden die je in de supermarkt niet kunt vinden of alleen voor veel meer geld kunt aanschaffen.

Onder het genot van een bak koffie vertellen Martine de Waart en Hans Oost over de winkel die ze al vijfentwintig jaar samen runnen. We staan er middenin, leunend tegen een schap pasta’s met erbovenop taartschalen van karton of geperst hout met aluminiumfolie eroverheen getrokken. Als er iemand geholpen moet worden loopt Martine weer even naar de kassa. Het is immers gewoon donderdagochtend en de winkel is sinds negen uur open. Vooral Hans weet van alles te vertellen, en voor je het weet hebben we het over andere dingen zoals klimaatverandering, overbevolking, en inkomensverdeling. Het zijn onderwerpen waar je vanzelf op uitkomt als je het hebt over alle producten in de winkel, en waar ze vandaan komen.

“Voor excentrieke producten kon je
vroeger echt nergens anders terecht”

Martine staat al achter de kassa sinds haar vijftiende, als kleindochter van Opa de Waart die in 1923 op de Mathenesserweg een viswinkel opende. Op het huidige adres begon de familie in augustus 1945, vanwege het bombardement op de wijk Bospolder-Tussendijken tijdens de oorlog. Die bommen hadden eigenlijk moeten vallen op een industriegebied rond de Keilehaven, maar mede door een harde westenwind kwamen ze op het woongebied terecht. In 1953 kochten ze het pand en werd de winkel uitgebreid. Achterin zie je nog de steunbalken die het plafond droegen van het woongedeelte dat hier eerst zat.

De zoon van Opa de Waart, vader van Martine, besloot na enige tijd over te gaan op het verkopen van conserven. Een vertegenwoordiger van Conimex bracht hem op het idee. Bovendien vond hij het een stuk minder gedoe dan vis. In de vijftig jaar dat Martine’s vader de winkel runde breidde hij zijn koopwaar steeds uit, voor de nieuwe Nederlanders die in de buurt neerstreken: Indonesiërs, Kaapverdiërs, Surinamers, Marokkanen, Turken. Er wonen nu minstens 80 nationaliteiten in de buurt, en voor iedereen is er nog altijd wat wils.

Hans: ‘We verkopen echt excentrieke producten, bijna niks komt uit Nederland zelf. De klanten zijn al net zo divers. De Kaapverdiërs komen meestal voor bonen, Surinamers voor kruiden, moslims voor kookbenodigdheden. Of je het nou katjang pandjang of kouseband noemt, hier kun je het krijgen. Vroeger kon je ook echt nergens anders terecht voor dit soort producten. Als je nu de Albert Heijn binnenloopt heb je hele paden vol met ketjap, kokosmelk, currypasta’s en wokgroenten. Dat was dertig jaar geleden wel anders. Als ze daar merken dat bepaalde producten hier goed lopen willen ze het ook verkopen. Maar leveranciers komen toch vaak als eerste bij dit soort winkels uit als ze een afzetmarkt zoeken. Pringles bijvoorbeeld, dat verkochten wij ook voor het eerst’.

Niet alle dingen zijn altijd even makkelijk te krijgen, ook niet voor toko De Waart. ‘Er is nu bijvoorbeeld een tekort aan vanille. Er ligt ergens nog wel voldoende opgeslagen, maar de prijzen zijn nu erg hoog omdat de oogsten niet goed zijn. Zo merk je wel wat er in de wereld gebeurt. El Niño gooit altijd een hoop in de war. En nu India en China zo enorm aan het groeien zijn merk je dat ook. In India mochten ze een tijdje bepaalde gewassen niet exporteren, omdat de eigen bevolking anders niet genoeg zou hebben. Maar de vrije markt in Europa heeft een hoop dingen ook wel makkelijker gemaakt’.

“Een whatsappgroep met de winkeliers,
daar begin ik niet aan. Ze kunnen gewoon
bellen als er iets is”

De Nieuwe Binnenweg heeft in de loop der jaren een beter imago gekregen. Jaren geleden werd ze veelal geassocieerd met criminaliteit en drugsoverlast. ‘Vooral halverwege de jaren ’90 was het hier erg. Zeker toen Perron Nul gesloten werd. Alle junks kwamen hier naartoe. Er heerste ook een andere mentaliteit toen. Dan fietsten ze dwars over de stoep, en riepen naar agenten die twee aan twee liepen dat ze opzij moesten. Dat deden ze dan nog ook!’ Sindsdien is er veel verbeterd, ook door de komst van andere winkels in de straat. Maar sommige dingen blijven hetzelfde. ‘We hebben met de winkeliers hier in de straat een groep op whatsapp, maar ik begin er niet aan hoor,’ zegt Hans: ‘dan word ik helemaal gek van al die berichten. We hebben een telefoon dus ze kunnen gewoon bellen als er iets is’.

Hoe ziet de toekomst eruit voor De Waart? Hans en Martine zijn zich bewust van het effect van hun handelen op de wereld. ‘Het is wel mooi wat je tegenwoordig allemaal kunt doen, maar het houdt een keer op. Het hele jaar door koop je bepaalde groenten en fruit in de supermarkt, of dat op dat moment nou uit Nederland of van de andere kant van de wereld komt. Als iedereen zo wil leven als wij hier doen, heb je aan één Aarde niet genoeg’. Dat wereldbeeld wringt eigenlijk met een winkel waar bijna alles overal vandaan komt behalve uit Nederland. Maar om nou je familiezaak op te geven? ‘Wij gaan voorlopig nog wel even door zo. Het enige wat we nog niet hebben is iemand die ons op kan volgen’. Hans en Martine hebben geen kinderen. ‘Zoek jij nog werk?’ grapt Hans.