Ole Smit heeft een winkel in de Abraham Kuyperlaan, midden in een woonwijk. Als je niet oplet fiets je er zo voorbij. Is het een winkel, een woning, een kraakpand? De lampen voor het raam wisselen af en toe en wie even stil blijft staan ziet een klein bordje in de etalage: Exota Interieur. In- en verkoop van meubels, verlichting en curiosa. 

De diepe winkel staat vol designproducten, veel uit de jaren vijftig en soms echte klassiekers. Kasten, een tafel met art-deco glaswerk, keramiek en lampen, tegen de muur twee stalen apothekerskasten en vlinderstoelen van Arne Jacobsen, strak in de lak. Achterin de winkel, waar op het bureau een houten, net geverfd kozijn ligt te drogen, onderhandelt Ole met een klant over een antieke spiegel: ’Sorry, wat zei je, 45 of 5,40?’ Ole: ‘Wat denk je zelf, het is hier geen prijzencircus!’

‘Wat denk je zelf,
het is hier geen prijzencircus!’

Als de dame even later, mét spiegel, de winkel verlaat, gaat Ole er eens goed voor zitten. ‘In 1992 opende ik hier mijn winkel. De naam Exota komt van de limonade gazeuse uit de jaren vijftig. De limonade kwam eind jaren 60 in opspraak, men beweerde dat de flessen explodeerden. Door toedoen van een consumentenprogramma van de VARA ging de limonadefabrikant failliet.

Hier beneden in de werkplaats ben ik altijd bezig. Wat ik hier verkoop zijn spullen die bijzonder zijn door hun vormgeving of stijl, iets wat altijd mooi blijft. Maar ook producten met een knipoog naar het verleden. Ik maak vaak mee dat mensen naar het beste stuk van de winkel wijzen en quasi verbaasd reageren op de hoge prijs die ik er voor vraag. Die Marelli-ventilator bijvoorbeeld, die staat daar al geruime tijd op de kast, maar dat wil niet zeggen dat ie die 175 euro niet waard is. Voor lage prijzen ga je naar de kringloop. Er zijn altijd goedkopere alternatieven. Voor dertig euro koop je een ventilator van Chinese makelij die na drie jaar doorbrandt. De spullen waar mensen zich mee omringen zeggen veel over henzelf.’

Design is als een gedicht
Zo druk als Ole zich kan maken over het onbegrip wat betreft de waarde van mooie vormgeving, zo gepassioneerd vertelt hij over de producten zelf. ‘Het verbaast mij dat mensen de inhoud blijkbaar niet meer zo belangrijk vinden. Waarom omringen ze zich met prullen? En hebben ze vaak geen idee hoe, waar en waarom een product is geproduceerd en onder wat voor omstandigheden? Wat voor kunst is het om een Boeddhabeeldje te kopen voor 3,95. Wat betekent dat dan nog? Het is een derivaat van een derivaat van een derivaat.

‘Ik hou juist van de oorsprong
van een product, hoe en waarom iets
op een bepaalde manier is gemaakt’

Veel gebruiksvoorwerpen hebben een onduidelijke herkomst. Ik hou juist van de oorsprong van een product, met welk idee iets op een bepaalde manier is gemaakt. Goed design kun je vergelijken met een mooi gedicht. Kijk naar deze vlinderstoel. Die organische vormen, rugleuning en zitting gebogen uit één stuk, leunend, bijna zwevend op dunne pootjes. Jacobsen ontwierp iets heel nieuws en het leverde een stoel op die ook nog eens goed zit. De stoel heeft, net als een gedicht, een gecomprimeerde werkelijkheid. Zo’n vlinderstoel is van een kaliber, dat gaat nooit iemand beter doen.

Ultieme vrijheid

Ik studeerde bouwkunde in Delft, heb een mooi vak geleerd over vormgeving en techniek, maar de architectuurwereld trok mij niet. Als architect ben je met handen en voeten aan regels gebonden. Ik ben een vrijheidsmens, ik hou niet zo van regels en wetten, doe het liever op mijn manier. Een goeie vriend van mij had in die tijd een winkel in antiek en curiosa in Nijmegen. Ik ging mee op pad naar markten in België en hielp hem vaak met het opknappen van spullen. Uiteindelijk besloot ik zelf ook een dergelijke winkel te starten. Zelf het assortiment bepalen, zelf renoveren en verkopen aan leuke mensen. Het is voor mij de ultieme vrijheid. Toen ik zocht naar een eigen plek koos ik bewust voor Rotterdam. Dit is een nuchtere stad, die nuchterheid past bij mij. Inmiddels zijn we meer dan twintig jaar verder. En hoewel het er niet gemakkelijker op is geworden om iets te verdienen, heb ik nog steeds veel plezier in mijn werk.

‘Soms ben ik uren op zoek
naar een schroefje.
Het is het waard’

Schoolklok van Smiths
Of ik mijzelf een kunstenaar vind? Ja, ik denk het wel. Kunstenaars willen een statement maken en hun boodschap zo precies mogelijk overbrengen. Ze zijn bezig met hun eigen fascinatie, commercie komt op de tweede plaats. Zo werkt het bij mij ook. Ik hou van stijl, mooie verhoudingen, heb oog voor detail en probeer alles zo origineel mogelijk te herstellen. De behuizing van deze Engelse schoolklok van Smiths bijvoorbeeld heb ik opnieuw gespoten en de gaten netjes weggewerkt. Daar ben ik zo een halve dag mee bezig. Soms ben ik uren op zoek naar net dat ene schroefje. Het is het waard. Kijk eens naar die wijzers, hoe die secondewijzer loopt. Dat maakt zo’n ding gewoon erg spannend! Op pad voor spullen ga ik het liefst alleen. Ik heb geen zin in gezeur aan mijn kop, zo van: “Je moet dit kopen, je moet dat kopen”, of “Gaan we al koffie drinken?” Het is voor mij geen uitje, het is gewoon hard werken!

Hoe ik weet wat iets waard is? Ervaring en interesse. Kijken en vergelijken. Het is de kunst van het observeren, zien of iets kitsch is of origineel. Maar het is een misvatting dat design altijd veel geld moet kosten. Ik probeer vooruit te lopen op trends, oog te hebben voor iets speciaals waar anderen weinig aandacht voor hebben en de tijd te nemen om iets te repareren. Zo kan ik vaak voor een redelijk bedrag iets bijzonders verwerven. Onlangs kreeg ik vier grote oude aftandse lockerkasten, niemand zag er nog wat in, maar kijk naar mij: met een simpele verfkrabber ben ik dagen bezig  de stalen deuren weer in originele staat te brengen. Het is ploeteren soms ja. Veel mensen halen hun neus er voor op. Maar het proces van iets opknappen betaalt zichzelf terug. Werken met overtuiging geeft een bepaalde trots. Kijk, als je naar Engeland wilt, kun je simpelweg het vliegtuig pakken en binnen een uur ben je er. Je kunt ook het Kanaal overzwemmen, dan ervaar je fysiek hoe je van A naar B bent gegaan. Ik moet dan altijd denken aan de klassieke grap van mijn moeder: “Papa, hoe ver is het nog naar Amerika? Niet zeuren Jantje, doorzwemmen.”’ Ole grinnikt, ‘ik vind ‘m nog steeds leuk.’

Interview: Annemarie Mosterd, Marleen Bos
Tekst: Marleen Bos
Beeld: Annemarie Mosterd

Wil je updates ontvangen? Klik hieronder.

Volg ons ook op facebook!

Exota interieur
Abraham Kuijperlaan 74B, Telefoon: 010 467 99 12
Openingstijden:
Woensdag, donderdag, vrijdag: 11u tot 17.30u, zaterdag: 12u tot 17u
In- en verkoop van meubels, verlichting en curiosa (ook voor reparatie en restauratie) Art deco, fifties, Space age